KOKAİN

C, cc, veya ‘coke’.. Kokain, merkezi sinir sistemine ve beynini etkileyen bir uyarıcıdır (ve aynı zamanda lokal anestezik). Genellikle beyaz pudra, kar taneciklerini andıran kristalin şeklinde bulunur. Saf kokain çok hafif ve süngerimsidir (şişer), fakat çoğu zaman başka maddelerle karıştırılmıştır.

Kokain 2 etapta elde edilir :

• Pasta (hamur) : koka yapraklarının karışımı ve farklı bazlar ve kimyasal asitler (kerozen ve sulfurik asit de dahil).

• Kokain kloridratı : (pudra veya küçük taşçıklar) koka hamurunu çözücüler ile rafine edilerek elde edilir.

Genellikle kokain beyaz pudra, kar taneciklerini andıran kristalin şeklinde bulunur. Saf kokain çok hafif ve süngerimsidir (şişer), fakat çoğu zaman başka maddelerle karıştırılmıştır (amfetamin, kafein..). Baz kokaini veya ‘crack’ yapmak saflığı hakkında herhangi bir bilgi vermez, zira aynı anda ek olarak kullanılan diğer maddeler de bazlanır. Hatta baz-lamak için kullanılan diğer maddelerin toksik kalıntıları tükettiğin kokainde bulunma ihtimali gerçektir.

Tüketim metotları :

• Sniff : Toz haline getirdikten sonra, LüLi veya bir kamış ile burundan çekilebilir. Bu durumda, burun mukozalarından kana bulaşır. Bu teknik, en yaygın tüketim şeklidir. (LüLi paylaşma, hepatit riski + daha çok bilgi için bkz. Burundan çekmek).

• Solunum = ateşleyerek tüketim. bkz. Crack ve freebase.

• Damar içi enjeksiyon; steril su ile sulandırarak. Bu tüketim metodu önemli riskler taşır (doz aşımı, kontaminasyon,..).

• Daha nadir görülen, sindirim yoluyla tüketim, bazı mukoza zarlarına uygulamak veya sigara üzerinde tüketmek (ısı ile herhangi bir kontakt, pudra halindeki kokainin aktif maddesini yok eder).

Kokain beyindeki dopamin miktarını artırarak etki yaratan güçlü psikotrop bir uyarıcıdır. Etkiler tüketim miktarına ve metoduna, çevresel koşullara, cinsine, ağırlığına, ruhsal durumuna, hassasiyetine bağlı olarak ve maddenin kalitesine göre değişiklik gösterir. İlk defa deniyorsan, diğer katılımcıların tüketiminden daha az tüket ve etkileri bekle.

Sniff, yükseliş kısa sürer (10 dakika). Hemen ardından, öforik ve refahlatıcı bir duygu. Güçlü bir uyarılma hissedersin, fiziksel ve entelektüel olduğu kadar duyarlılığının da uyarıldığını hissedersin : artan teyakkuz yanılsaması, hassas jestüel hissiyatı, bazı durumlarda hafif duyusal deformasyonlar (akustik, optik ve dokunsal).
Genellikle kendine güven duygusu, iletişime geçmek ve hatta fikir alış verişinde bulunma isteğin güçlenir. Yorgunluk, ağrı ve açlığa daha az duyarlı olursun.
Bu etkiler 1 ile 2 saat sürer.

Ayrıca diş etlerinde ve burun boşluğundan sinüslere doğru giden bölgede hafif bir uyuşma hissedebilirsin.
Damar içi enjeksiyon tüketim metoduyla, kokain, 20 saniye içinde “flash” etkisi yaratır. Etkiler kısa sürer (15 dakika) ve daha yoğundur, yeniden tüketmeni tetikler. Hangi tüketim şekli olursa olsun, yükselişten sonra iniş dönemi başlar; öforik durumundan pek bir esinti kalmaz ve kokaine özel ‘akşamdan kalma’ durumuna gelirsin : kas krampları, yorgunluk, titreme, depresif duygular,..hissedebilirsin.

Enjeksiyon tüketim metodu ile (kalp yetmezliği nedeniyle) doz aşımı riski burundan çekmek metodundan çok daha yüksektir.

Kokain tüketimi yakın çevreni oluşturan arkadaşlarına karşı bazen paranoyak, bazen saldırganlık gibi davranışlara yol açabilir. Kendine kapanmak, kaygı hatta depresif bir süreç davranış tarzına eklenebilir. Daha önce psikiyatrik sorunlar yaşadıysan, bu riskler önemli şekilde yükselir.

Diğer çok önemli risk oluşturan konu kokaine toleranstır. Düzenli tüketiciler ilk defalardaki etkileri aynı şiddetle yaşamak için dozu yükseltme ihtiyacı duyar. Kokain çok rahat bir şekilde tüketimi kaçınılmaz bir madde halini alabilir (psikolojik bağımlılık) : aslında fazla ‘kopmazsın’ (genel etkinlikleri gayet kontrollü şekilde uygulayabileceğini düşünürsün), iniş zordur (tekrar tüketme isteğine karşı gelemezsin) ve üst üste tüketim dönemleri sonucunda tükenme, yorgunluk ve depresyon halini dengeleme isteği içersinde, tekrar tüketmek iyi bir neden gibi görünür.

Daha da önemli bir konu, kokain tüketmek kompülsif davranışlara yol açabilir (kısa aralıklarla tüketim, 1gramın bittiği an tekrar kokain arayışına girmek gibi..). Neyse, açıkça söyleyebiliriz, kokain tiryakisine dönüşmek çok kısa sürebilir, bağımlılığa dikkat ! Shoot (enjeksiyon metodu) daha çabuk psikolojik bağımlılık yaratmaktadır; maddenin etkisi altında olmadığın bir durumda, kompülsif şekilde tekrar tüketme isteğini, acı çekerek eksikliğini hissedersin. Bu nedenle, enjeksiyon metodu ile kokain tüketmek kontrol etmesi zor bir tüketim şeklidir.

Yüksek derecede tüketicilerde önemli bir risk beyinde kronik mikro-kanamadır, zamanla demans‘a neden olabilir (=ilerleyici beyin yetersizliği). Kokain aynı zamanda vazokonstriktör etkisi yaratır, yani madde tüketiminin yarattığı lezyonların iyileşmesini geciktirir (sniff metodu ile burun bölgesinde veya shoot tekniği ile damarlarda oluşan lezyonlar).

Kokain alkolün etkilerini kontrol edilebilir algısı yaratsa bile, yan etkilerini engellemez ve iki maddenin birleşimi (kokain + alkol) vücudunda coca-etylene adı verilen yeni bir molekül oluşturur. Bu yeni madde, uyarıcı ve öforizan etkileri tetikler ve güçlendirir, fakat aynı zamanda karaciğer üzerinde, kardiovasküler sistemde ve sinir sitemine zarar verme riskini yükseltir. Doz aşımı riski bu durumda aynı derecede önemlidir. Kokain, alkol etkilerini gizler, fakat kokain etkisi azaldığında, alkol etkileri tekrar hissedilir.
Dikkat : anne adaylarında kokain tüketimi fetüsün gelişmesinde önemli risklere taşır, kesinlikle sakıncalıdır.

Kokain tüketimi, ecstasy/MDMA etkilerini iptal eder ve aynı şekilde MDMA/ecstasy tükettikten sonra da geçerlidir, bu nedenle MDMA tüketiyorsan, üstüne kokain tüketmen gereksizdir! Fakat yine de, 2 madde tüketiminin getirdiği riskler eklenir.

Cinsel planda, kokain önemli bir uyarıcı etkisi yaratır fakat ejakülasyonu frenleyebilir ve bazı durumlarda geçici iktidarsızlık yaratabilir. Aynı zamanda mukozaları kurutur ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) kontaminasiyon riski yükselir (hepatit, HİV,..). Yanında prezervatif ve jel bulundur, prezervatifin çatlamasını engeller !

Son olarak, kişiye, tüketim miktarı ve tüketim metoduna göre kokain ile doz aşımı gerçek bir risktir (özellikle enjeksiyon metodu ile fakat diğer teknikler için bile doz aşımı riski gerçektir). Bu durumda her şey çok çabuk gelişir ve hızlı bir şekilde tıbbi müdahale gerekmektedir. Böyle bir senaryo ile karşılaşırsan, tereddüt etmeden sağlık ekiplerine ulaşmaya çalış (112), ekipler gelene kadar kişiyi güvenli bir yerde, sol lateral pozisyonda uzanmasını sağla.

Galet veya taş (=krak, crack) şeklinde hazır satılan madde, kokainden elde edilir fakat kendi imkanlarınla baz-ladığın kokainle de aynı maddeyi elde edersin (=freebase).

Krak veya baz-lanmış kokain, dumanı çekilir. Ya bir pipo ile (cam veya el yapımı : şişe veya soda tenekesinden), ya da “ejderhayı avlamak” (=chassing the dragon : maddeyi alüminyum kağıdın üzerine yerleştirdikten sonra, altından ateşleyerek). Oluşan buharı ciğerlerine çekerek tüketilir, madde beynine 5 saniye gibi bir süre içinde ulaşır.

Her solunum sonrası, yoğun huzur duygusu, flaş. Bu etkiler çok kısa bir süre içinde yok olur ve 10 dakikayı geçmez. İniş son derece acımazsızca kendini belirtir ve hemen ardında tekrar tüketme isteğine direnmek zordur (=craving). Hafif titreme ve paranoya gibi yan etkiler hissedebilirsin. İniş gerçekten zor bir süreçtir, psikolojik bağımlılık riski önemlidir ve tüketimine sınır tanımak anlamsız gelebilir.

Riskleri azaltmak için : Eğer ki, kokaini amonyak ile baz-lıyorsan, su içinde tekrar erittikten sonra bir kaç kez durula (en az 2x), suyu değiştirerek, amonyak ile yaptığın gibi. Bu denklemde amonyağın zararlı etkilerini azaltmış olursun (bulantı, baş ağrısı, solunum yolunda sorunlar). Optimal koşullarda baz kokain arayışındaysan, saf sodyum bikarbonat tercih etmelisin. Amonyaktan daha az zararlı olmakla beraber daha küçük taşlar elde etsen de, daha az toksik kalıntı barındırır.

Amonyak şişeni ortalıkta bırakma ve su şişesine benzer bir şişeye doldurma !
Eğer ki, enjeksiyon metodu ile krak tüketiyorsan, askorbik asit tercih etmelisin (sitrik asitten daha uygundur, damarlarında yanma hissi yaratmaz) ve sirke ve limon, taze olsa bile enfeksiyon (ve ölüm!) riski yüksektir.
Hazırlık esnasında ekleyebildiğin kadar AZ asit ekle, damarlarına zarar verebilir.
Bu tüketim şekli ile bağımlılık riski çok yüksektir !

1. Madde hakkında bilgi edin : kalite, etki, dozaj.

2. İlk denemelerinde dikkatli ol, arkadaşlarının takıldığının yarısından az tüketmeye özen göster.

3. Kokain tüketmek istiyorsan güvenilir arkadaşlar ve ortamlarda bulun.

4. Aynı anda farkı maddeler tüketme. Madde karıştırmak riskleri önemli şekilde arttırır ve bazı durumlarda çok tehlikeli senaryolar yaşanabilir. Özellikle alkol ve ecstasy karışımlarından uzak dur.

5. Takıldığın an miden dolu olmasın, yükseliş sürecince sindirim sistemin önemli derecede etkilenir fakat unutma ki kokain bir iştah kesicidir, birkaç saat önce enerji dolu bir öğün yemeği ihmal etme (enerjiye ihtiyacın olacak..).

6. Epilepsi, kalp ritmi problemleri, psikiyatrik problemler, depresyon, astım, diyabet, asteni ve hamile veya emziren annelerin tüketmesi kesinlikle sakıncalıdır.

7. Kendine güven etkisi yaratan kokain, sosyal yönden (çabuk sinirlenmek) veya fiziksel (yaralandığında hissetmeyebilirsin) her an aldığın riskleri değerlendirmekte zorluk çekebilirsin.

8. Kokaini burundan çekiyorsan, bireysel kamışını kullanarak (CYBH) kontaminasyon risklerini azaltırsın, eğer enjeksiyon metodu ile kokain tüketiyorsan hepatit ve HİV bulaşma riskini azaltmak için kendi aletlerini kullanmaya özen göster (şırınga, hatta kaşık, filtre,..).

9. Kokain uyku ritmini alt üst eder, tüketimine sınır tanımalısın (vücudunun sınırları olduğunu unutma !).

10. Düzenli su içmeyi ihmal etme (fakat aynı anda fazla su içme : ½ Litre’den az).

11. Trafiğe çıkma ve sorumluluk gerektiren etkinliklerden uzak dur.

12. Kokain cinsel uyarıcıdır, jel ve prezervatifleri unutma !

Kişiyi güvenli bir yere nefesini engelleyen cisimleri (kaşkol, eşarp, kemer,..) uzaklaştırdıktan sonra, sol lateral güvenli pozisyonda uzanmasını sağla, etrafında bulunan kişileri uyar ve acil servisi ara (112). Ambulans veya ilk yardım ekipleri gelinceye kadar yanında varlık göster, kişiye adıyla hitap et ve gözlerini açmasını veya elini sıkmasını iste; yardım ekiplerine bildiklerini aktar, tükettiği maddeler..

fRee-aNkARA.org bu makaleyi, Creative Commons by-nc-nd lisans şartlarına uygun yayımlamaktadır. Lisans şartlarını takip ettiğin sürece, ticari amaç haricinde dilediğin boyut ve formatta kopyalayabilir ve çoğaltabilirsin.